Kime Muhendis Denir ?

Bir suredir Elektrik Muhendisleri Odasi (EMO) cesitli egitim merkezlerini mahkemeye veriyor. Dava nedeni, egitim merkezlerinin bilgisayarin cesitli alanlarina yonelik muhendislik sertifikasi icin egitim verdiklerini iddia etmeleri. EMO, 6235 sayili yasaya dayanarak yalnizca 4 yillik muhendislik okullarindan mezun olanlarin muhendis sifatini tasiyabilecegini iddia ediyor ve kurdugu ekiplerle bu cesit egitim veren firmalari takip ediyor, dava ediyor, ceza almalarini sagliyor.     EMO’nun hakli olup olmadigini anlamak icin muhendis sozcugunun tarihine bakmak gerekiyor.
Muhendis (engineer) sozcugu ilk olarak askerlikte istihkam bolugunun elemanlari icin kullanilmis. Bu kisiler kopruler, manciniklar yapmislar, savasla ilgili cesitli teknik aletleri yapip kullanmislar.
Sonradan muhendis sozcugu bilimsel bilgi ve becerileri kullanarak pratik sorunlara cozum ureten kisiler icin kullanilmaya baslanmis.
Yirminci yuzyilla birlikte muhendislik egitimi veren yuksek okullardan mezun olanlara muhendis denilmeye baslanmis.     Cesitli yabanci dergi ve kitaplarda teknisyen anlamina muhendis dendigine de rastlaniyor (ornegin, bir dergide yazar Telekom sirketinin muhendisleri telefon hattimi baglamaya geldiler diyordu. Burada kastedilen telekomunikasyon firmasinin teknisyenleriydi).
Bilgisayarin yayginlasmasi ile birlikte cesitli donanim ve yazilim urunleri uzerine ozel egitimlerden gecip bilgi ve becerilerini sinavlarla kanitlayanlara da muhendis denmeye baslandi; CNE (Certifed Novell Engineer), MCSE (Microsoft Certified Systems Engineer), RHCE (Red Hat Certified Engineer) sertifikalari gibi.
Yurtdisinda muhendis sozcugunun bu degisik kullanimlari birbirine karismiyor. Bu anlamlar uzerine bir uylasim (convention) var. Hic kimse MCSE sertifikasi alan birisine bir elektrik projesi yapma isi vermiyor. Genelde bir anlasmazlik yok (gerci Kanada’daki elektrik muhendisleri odasi da benzer bir dava acip kazanmisti).

Turkiye’de ise EMO buyuk bir kiskanclikla sozcugu dar anlamda kabul ettirmeye calisiyor; yalnizca dort yillik muhendislik okullarindan mezun olanlarin muhendislik sifatini tasiyabilecegini savunuyor. Halbuki muhendislik dort yillik okuldan cok bir bilinc sorunudur. Olaylara bilimsel bir disiplin icinde, neden sonuc iliskisi icinde bakmayi ogrenen, pratik sorunlara cozum ureten kisiler muhendistir; dort yillik okul bu anlayisi vere de bilir vermeye de bilir. Universiteler disindaki egitim merkezlerinin bu anlamda muhendislik bilincini kazandiramayacagi, muhendislik egitimi veremeyecegini savunmak yanlistir. Ortada sorun da yoktur. Bilgisayara yonelik bir muhendislik sertifikasi alan kisi elektrik projesi ya da insaat projesi yapip altina imza atmiyor ki ortada bir sorun olsun.

Bu konuda uylasim gereklidir. Uylasim icin de olgunluk.
Sozumu Oguz Atay’in bir anisiyla tamamlamak istiyorum:

Oguz Atay tras olurken berberi soyle demis:
Kitabini aldim ama bir sey anlamadim. Bir sey anlamak icin muhendis mi olmak lazim?

Oguz Atay’in cok guzel bir yaniti var: Sen de kil muhendisisin iste.

belgesi-1462