01. Giriş
Organik maddelerin veya bunların organik çözücülerdeki çözeltilerinin sudan uzaklaştırılması olayına kurutma denir. Bu olayı gerçekleştirmek için çeşitli kimyasallar kullanılır. Bu kimyasallara kurutucu maddeler denir. Kurutucular çözeltideki suyu iki şekilde ortamdan uzaklaştırırlar.
- Kurutucu maddeler ortamdaki suyu zayıf bir bağ ile kristal suyu şeklinde yapılarına bağlarlar.
- Ortamdaki su ile reaksiyona girerek kurutma işlemini yaparlar. Fakat bu reaksiyon sonucunda kurutucunun kimyasal yapısı tamamen bozulur.
02. Organik Katı Maddelerin Kurutulması
Organik katı maddelerin kurutulması, sıvı veya çözelti içindeki organik maddelerin kurutulmasından daha kolay bir şekilde olur. Bunun için basit yöntemler vardır. Örneğin bir saat camı üzerinde açık havada kurutma işlemi gerçekleştirilebilir. Diğer bir yöntem ise kimyasalların erime sıcaklığının 20-30 º C altındaki bir sıcaklıkta belli bir süre etüvde tutularak kurutulabilirler. Aslında bu tür katı maddeler için en güvenilir yol vakum desikatöründe suyun uzaklaştırılmasıdır. Bu tür desikatörlerde kurutucu olarak kalsiyum klorür, silka jel veya sodyum hidroksit kullanılabilir. Desikatörün içerisine kurutulacak örnek koyularak vakum uygulanır.
03. Organik Sıvıların ve Organik Madde Çözeltilerinin Kurutulması
Organik çözeltilerden su uzaklaştırmak için kullanılacak kurutucular direkt olarak çözeltinin içerisine atılır. Bu nedenle seçilmesi gereken kurutucu çok önemlidir. Seçilecek olan kurutucu ile çözelti arasında hiç bir şekilde kimyasal bağ oluşmamalıdır, çözelti içerisinde çözülmemelidir, çözeltide katalizör görevi görmemelidir ve son olarak hızlı ve etkili bir kurutma yapmalıdır.
Bir kurutucu için iki önemli kavram vardır. Bunlardan birincisi su tutma kapasitesidir. Kendi ağırlığına oranla absorbladığı su miktarına su tutma kapasitesi denir. Diğer bir kavram ise kurutma gücüdür. Kurutucuların su ile verdikleri buhar basınçları ne kadar düşükse kurutma gücü o kadar fazladır.
04. Organik Çözeltiler İçin Uygun Kurutucular
|
Kurutucu
Maddeler
|
Yeniden kullanımı / Sabit ağırlığa gelme sıcaklığı (°C)
|
Uygulanabilir
|
Uygulanamaz
|
Kalıntı su:
(su buharı, mg / kuru hava, lt)
|
Uzaklaştırılan su, g / kurutucu (g)
|
|
Alüminyum
|
yok
|
Alkoller
|
|
|
|
|
Alüminyum oksit
|
var / 650**
** Peroksiti uzaklaştırmak için kullanılan alüminyum oksitler yeniden kullanılmamalıdır.
|
Hidrokarbonlar eterler ve diğer çözücüler
|
Epoksit, karbonil veya tio grupları, karbondioksit içeren bileşikler
|
0.003
|
0.2
|
|
Kalsiyum
|
yok
|
Alkoller
|
|
|
|
|
Kalsiyum klorür
|
var / 250
|
Doymuş, olefilik ve aromatik hidrokarbonlar, alkil halojenler, esterler
|
Amonyak, aminler, alkoller, aldehitler, fenoller, bazı esterler, ketonlar
|
0.14-0.25
|
0.15-0.30
|
|
Kalsiyum hidrür
|
yok
|
Organik çözücüler, ketonlar, esterler
|
Aktif hidrojen içeren bileşikler
|
|
0.85
|
|
Kalsiyum oksit
|
var / 1000
|
Amonyak, aminler, alkoller, nitro oksit
|
Asitler, asit türevleri, aldehitler, ketonlar
|
0.2
|
0.3
|
|
Kalsiyum sülfat
|
var / 190-230
|
Genel uygulamalar
|
|
0.07
|
0.07
|
|
Magnezyum
|
yok
|
Alkoller
|
|
|
|
|
Magnezyum oksit
|
var/ 800
|
Bazik sıvılar, hidrokarbonlar, alkoller
|
Asidik bileşikler
|
0.008
|
0.45
|
|
Magnezyum
Perklorat
|
var / 240 @ 0.1 mbar
|
Hava, amonyak
|
Organik bileşikler (patlayıcı, tehlikeli)
|
0.0005
|
0.24
|
|
Magnezyum sülfat
|
var / ilk olarak 200, ardindan kırmızı olana kadar
|
Asit, asit türevleri, aldehit ve ketonları içeren hemen hemen tüm bileşikler
|
|
1.0
|
0.15-0.75
|
|
Potasyum karbonat
|
var / 100 den daha yüksek sıcaklıklarda
|
Bazik çözücüler (amonyak, aminler) nitriller, klorlanmış hidrokarbonlar, aseton
|
Asitler
|
|
0.16
|
|
Potasyum hidroksit
|
yok
|
Bazik sıvılar (aminler gibi)
|
Asitler, esterler, amidler, fenoller
|
0.002
|
|
|
Sikapent fosfor pentoksit
|
yok
|
Gazlar, nötral ve asidik doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, asetilen, anhidritler, nitriller, alkil ve aril halojenler, karbon disülfitler
|
Alkoller, aminler, asitler, ketonlar, eterler, hidrojen klorit, hidrojen florit
|
Maksimum
0.00025
|
|
|
Silika jel
|
var / 150-250
|
Organik sıvılar için geniş kullanım alanı var
|
Hidrojen florit
|
0.002
|
0.2
|
|
Sodyum
|
yok
|
Eterler, doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, üçüncül aminler
|
Asitler, asit türevleri, alkoller, aldehitler, ketonlar
|
|
|
|
Sodyum hidroksit
|
yok
|
Bazik sıvılar (aminler gibi)
|
Asitler, asit türevleri, fenoller
|
|
|
|
Sodyum oksit
|
yok
|
Eterler, aminler, nitriller, amidler, alkoller
|
Asitler, asit türevleri, fenoller
|
|
|
|
Sodyum sülfat
|
var / 150
|
Alkil ve aril halojenler, yağ asitleri, esterler, aldehitler, ketonlar
|
|
12
|
1.25
|
|
Sodyum-potasyum karışımı
|
yok
|
Eterler, doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar
|
Asitler, asit türevleri, alkoller, aldehitler, ketonlar, alkil ve aril halojenler
|
|
0.08
|
MERCK KURUTUCU MADDELER
|
Katalog No
|
İsim
|
|
Absorpsiyon Tüpü H2O için
|
|
|
Aluminyum oksit 90 aktif Asidik (aktivite I)
|
|
|
Aluminyum oksit 90 aktif bazik (aktivite I)
|
|
|
Aluminyum oksit 90 aktif Nötr (aktivite I)
|
|
|
Bakır Sülfat GR
|
|
|
Di-fosforlu Pentoksit
|
|
|
Di-fosforlu Pentoksit GR
|
|
|
Kalsiyum Granüler
|
|
|
Kalsiyum Hidrit
|
|
|
Kalsiyum Oksit
|
|
|
Kalsiyum Sülfat Dihidrat
|
|
|
Kalsiyum Sülfat Dihidrat
|
|
|
Magnezyum ( toz – partikül ebatı 0,1-0,3 mm)
|
|
|
Magnezyum (Turnings)
|
|
|
Magnezyum Oksit GR
|
|
|
Magnezyum Perklorat hidrat
|
|
|
Magnezyum Perklorat hidrat
|
|
|
Magnezyum Sülfat ehptahidrat GR
|
|
|
Molecular sieve 0,3 nm
|
|
|
Molecular sieve 0,4 nm
|
|
|
Molecular sieve 0,5 nm
|
|
|
Molecular sieve 1.0 nm
|
|
|
Poatsyum hidroksit pelet ekstra saf
|
|
|
Poatsyum hidroksit pelet GR
|
|
|
Potasyum Çubuk
|
|
|
Potasyum karbonat ekstra saf DAB 6
|
|
|
Potasyum karbonat GR
|
|
|
SICACIDE Indikatörlü
|
|
|
SICAPENT İndikatörlü
|
|
|
Silika jel (boncuk) yaklaşık 2-5 mm
|
|
|
Silika jel nem indikatörlü, (mavi jel) yaklaşık 1-3 mm
|
|
|
Sodyum Çubuk
|
|
|
Sodyum Çubuk Çapı 2,5 cm
|
|
|
Sodyum Hidroksit Pelet Ekstra saf
|
|
|
Sodyum Hidroksit Pelet GR
|
|
|
Sodyum Sülfat Susuz
|
|
|
Sodyum Sülfat Susuz GR
|
|
|
Sodyum Sülfat Susuz GR Granüler
|
|
|
Sülfirik Asit %95-97 GR
|
|
|
Sülfirik Asit %95-98 ekstra saf
|
belgesi-1785
