Einstein’in Esdegerlik Ilkesi Genel göreliligin temelleri, Galile ve Newton’un esdegerlik ilkesine kadar geri gider. Newton’un görüsüne göre esdegerlik ilkesi söyle anlatilabilir:” Tüm cisimler,kütleleri ve bilesimleri ne olursa olsun,bir kütle çekim alaninda ayni oranda ivmelenir.” Bu esdegerlik, yaklasik 100 yil önce Macar fizikçi Baron Lorand von Eötvös tarafindan yapilan klasik deneylerle ve Princeton ve Moskova…
Karşıtmadde Dünyası Karşı-parçacıkların varlığı, kuantum mekaniği ile özel görelilik kuramının ilkelerinin doğrudan matematiksel bir sonucu olarak öngörüldü. 1928’de Cambridge’den kuramsal fizikçi Paul Adriyan Mourice Dirac(1902-1984), bu iki fikir kümesini birleştirdi. Dirac Denkleminin iki çözümü vardı. Bir çözüm,elektronun davranışlarını tanımlıyordu. Diğer çözüm ise pozitif elektrikle yüklü bir parçacığı işaret ediyordu. Matematiksel olarak bu durum,…
Kuantum mekanigi güzel ve derli toplu bir konudur; ama yani zamanda gizemlerle dolu bir konudur . Hiç kuskusuz kimi açilardan sasirtici ,kimi açilardan da paradoksal olan bu konu gizemli bir konudur. Vurgulamak istedigim,gizemlerin iki farkli türde olduklaridir. Bunlara SAS-gizemleri ve SOR-gizemleri isimlerini vermekteyim. SAS-gizemler, SASirtan gizemlerdir. Bu gizemlerin fiziksel dünyanin kendisinde yatan gizemler…
“Neden ?” sorusu kuskusuz düsünmenin ve bilimsel gelismenin anahtar sorularindan biri oldu. Bu kavram, yüzyillar boyunca degisikliklere uygulanarak günümüze kadar gelmistir. Newton’ dan sonraki dönemin doga bilimlerindeki gelismelerin sonuçlarini inceleyen Kant, nedensellik kavramini 19. yüzyildaki genel anlamiyla söyle ele aliyordu: “Bir seyin meydana geldigini duydugumuz zaman, ondan önce bir baska seyin meydana geldigini ve birincinin…
İki ayrı olayın birbirleriyle bağlantılı bir biçimde aynı anda gerçekleşmesine Eşzamanlılık adı verilir. Örneğin;bir arkadaşımızı düşündüğümüz anda telefon etmesi, kitap okurken �bomba� kelimesini gördüğümüzde,etrafımızda ya da tv �de vb…) patlama sesi duymamız, Tesla bobini üzerinde düşünürken bir yandan da açık olan radyoda Tesla grubunun müziğini işitmek gibi… Bu konu, üzerinde psikolojiden,fiziğe kadar birçok alanda bilimsel…
Gözlerimizi kapadigimizda çevreden bize yaklasan veya bizden uzaklasan araçlarin seslerini taniyabiliyorsak, neyin yaklasip, neyin uzaklastigini anlayabiliyorsak bunun açiklamasini, Doppler’e borçluyuz. Doppler Olayi,hareket eden cisimlerin yönlerini ve hizlarini bulmamiza yarar. Bir demir yolu peronunda beklediginizde size yaklasan ve sizden uzaklasan tren düdüklerindeki seslerin nasil degistigini animsiyor musunuz? Yaklasan tren düdügünün sesi tizlesir; uzaklasaninki peslesir. Tren…
Genel görelilik,1960-1980 arasinda bir yeniden dogus (rönesans) yasadi. Bu yillara kadar fizigin asil akisindan ayri, steril, formal bir konu oldu. Genel göreliligin denenmesinin çok zor oldugu düsünüldü,ögrenilmesinin ve anlasilmasinin çok zor olduguna inanildi.1962’de Thomas Kuhn,Bilimsel Devrimlerin Yapisi adli eserinde genel görelilikle ilgili bakin ne yaziyor: “Bugün bile Einstein’in genel kurami insanlari baslica estetik ilkeler sayesinde…
“Yirminci yüzyilda evren görüsümüzün tamamen degistigini biliyorsunuz. Evrenin tüm olarak davranisi, artik, bilimin bir arastirma konusu, gözlem konusu haline getirmistir. Evrenin, böyle bir global, toplu davranisi oldugunun temel örneklerinden bir tanesi,uzak yildiz gruplarinin uzak galaksilerin ortak bir hareket içinde olmalari,ortak bir kaçis göstermeleri.” M. Ali Alpar (TÜBA Asli Üyesi) …
Her seyin bir nedeni mi vardir? Baska deyisle her sey birbirine nedensellik bagiyla mi baglidir?Bir olguyu biliyorsak onun nedenini de biliyoruz diyebilir miyiz? Benzer kosullar, benzer sonuçlara mi yol açar? Gecenin nedeni gündüz müdür? Neden sorusu,bilimin temel bir sorusu mudur? Bizler bir irmakta yüzen kütük (affedersiniz!) parçasi gibi miyiz;yoksa özgür irademiz de ise karisiyor mu?…
Bu bölümde, 20. yüzyılın büyük kuramlarından özel ve genel görelilik kuramlarını inceleyeceğiz. Özel Görelilik 1905’te,Genel Görelilik ise 1916’da yayımlandı. Einstein, yirminci yüzyılın en büyüklerindendi. O, sağduyuya dayanan köhne inançlarımıza, insan aklının en kapsamlı saldırısını yöneltti. Bize,uzaklığın ve zamanın göreli olduğunu gösterdi. Işığın, paket paket yayıldığını, yani kuantum denen enerji paketçiklerinin varlığını gösterdi. Bizi düşsel yerlere…