6 Belge Bölüm 7: İngiliz Çizmesi Altında İstanbul

Antalya, 20 Mart 1921

İşte milliyetçi Türkiye’nin giriş kapısı, İtalyanlar buranın fahrî kapıcılığını yapıyorlar, ama Ankara’nın izni olmadan buradan içeriye bir adım atamazsınız. Kıyı boyunca uzayıp giden kırmızı renkli kayaların üzerinde eski kaleler göze çarpıyor; bunlar denize kadar iniyorlar. Limanın girişi kemerli acayip bir kapıyı andırıyor, iki yanında büyük kayalar var.   Sicilia açıkta demirledi. Yolcular, ayak basmayacakları bu…

Rodos, 19 Mart

Burası uyuyan bir vaha, hayat burada çok sakin, ilkbahar gelmiş ve bütün portakal ağaçları çiçek açmış. Dağlardan doğru serin bir rüzgâr esiyor. Hava çok berrak. İtalyan karabinyerleri, oturmuş güneşleniyorlar ve Sicilia’nın yolcularının geçişini seyrediyorlar.   Kasaba çok temiz ve şık. Pazarı muntazam, her şey bol. Dükkânlar her çeşit yiyecek ve eşya ile dolu. Anadolu, ihtiyaçlarını…

İzmir, 16 Mart 1921

Açık bir havada, kuzeyden esen rüzgârla sabahın ilk güneşi altında İzmir çok güzel görünüyor. Limanda birkaç gemi var, fakat rıhtımlar bomboş. Ne bir araba, ne bir at, hatta bir eşek. Görünürde insan bile yok. Şehrin üzerinden geçen bir felâket kasırgası sanki insanları yok etmiş. Her tarafta Rumca isim ve yazılar, ama dükkânlarda kimseler yok. Banko…

Gerçek Türkiye’ye Doğru, 15 Mart 1921

Hiçbir engele takılmadan, büyük bir İtalyan yolcu vapuruna kapağı attım, ama kim bilir kaç milletin sayısız haber alma servisleri bunu ilgi ile izlemiştir? Ankara’ya hareket, gizlenecek hiçbir yanı olmayan bu basit olay, konan bütün önlem ve engellere rağmen gerçekleşiyor. Pasaportumu vize ederken İngiliz makamları protesto edecek gibi oldular, ama bu hareketleri biraz yapmacık. Nihayet ”Sicilia”…

Karışıklık ve Sömürü

İngilizlerin çalışmaları düzensiz ve çok sert: Gerçekten sivil ve asker İngiliz memurlar mütavazı bir tavır takınıyorlar. Acaba İngilizlerin kuruluşlarında aksayan bir şey mi var? Gerçekten de öyle gibi, çünkü İngilizlerin ciddî otoritesi altında ezilmiş olan İstanbul’un sinir bozucu, çok karışık ve düzensiz bir görünüşü var. İngiliz görevliler de, hiç utanmaksızın Türkleri boyuna sömürüyorlar. Türk esnaf,…

Bir Gölge Şehir

Garip bir şehir. Eski letafet ve güzelliği ne oldu acaba? Sokaklarda Türkler sessizce ve korkarak geçiyorlar, güçleri kaybolmuş. Belli ki başlarında zalim bir yönetici var. Bu zalim patron, yerli halktan bir Türk’ü veya bir Fransızı, yahut İtalyanı gördüğü zaman ona nefretle bakıyor ve başını öbür yana çevirip elindeki kamçısı ile kaldırım taşlarına vuruyordu. İngiliz çizmesi…